حضرت آیت الله خامنه‌ای با اشاره به مشکلات جدی در جهان اسلام از شرق آسیا و میانمار تا شمال افریقا، گفتند: در مقابل این مشکلات، اگر ایران و ترکیه در مسئله‌ای به توافق دست پیدا کنند، آن توافق قطعاً محقق خواهد شد و نفع آن به هر دو کشور و به دنیای اسلام خواهد رسید.

ایشان با تأکید بر لزوم گسترش همکاری‌های اقتصادی دو کشور، افزودند: متأسفانه با وجود ظرفیت‌های فراوان، سطح همکاری‌های اقتصادی در چند سال اخیر هیچ پیشرفتی نکرده و باید در این خصوص، بیش از پیش تلاش و فعالیت کرد.

رهبر انقلاب اسلامی با ابراز خرسندی از همکاری‌های ایران و ترکیه در اجلاس آستانه و روند رو به بهبود قضایای سوریه در اثر این همکاری‌ها، افزودند: البته مسئله داعش و تکفیری‌ها به این شکل پایان نخواهد یافت و حل این مسئله، نیازمند یک برنامه بلندمدت و واقعی است.

ایشان در ادامه، برگزاری همه‌پرسی در کردستان عراق را خیانت به منطقه و موجب تهدید آینده آن، خواندند و با اشاره به عوارض درازمدت این اقدام برای همسایگان، تأکید کردند: ایران و ترکیه باید در مقابله با این حادثه، هر اقدام ممکن را انجام دهند و دولت عراق نیز باید در این قضیه به صورت جدی، تصمیم‌گیری و اقدام کند.

حضرت آیت الله خامنه‌ای، «همکاری، همفکری و تصمیم‌های واحد و جدی سیاسی و اقتصادی» از سوی ایران و ترکیه در مقابله با این قضیه را بسیار مهم دانستند و خاطرنشان کردند: نگاه آمریکا و دولت‌های اروپایی به این موضوع با نگاه ایران و ترکیه کاملاً متفاوت است و آمریکا مایل است که همواره یک عامل ایذایی علیه ایران و ترکیه در اختیار داشته باشد، بنابراین به آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها و مواضع آنها به هیچ‌وجه نمی‌توان اعتماد کرد.

حضرت آیت الله خامنه‌ای خطاب به رئیس‌جمهور ترکیه افزودند: همچنان که اشاره کردید، از حوادث اخیر در درجه اول رژیم صهیونیستی و بعد از آن، آمریکایی‌ها سود می‌برند.

رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به تلاش دشمنان برای مشغول‌سازی ایران و ترکیه و دور کردن دو کشور از مسائل مهم منطقه، افزودند: قدرت‌های خارجی و بویژه رژیم صهیونیستی به‌دنبال ایجاد یک «اسرائیل جدید» در منطقه و بوجود آوردن وسیله‌ای برای اختلاف و نزاع هستند.

ایشان تأکید کردند: باید با نگاهی بلندمدت و راهبردی به قضایای اخیر، تصمیمات جدی و سریع گرفت و در قالب اقدام واحد، با این موضوع مقابله کرد.

در این دیدار که حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان نیز حضور داشت، «رجب طیب اردوغان» رییس جمهوری ترکیه با تأکید بر لزوم ایجاد اتحاد قدرتمند بین ایران و ترکیه در منطقه، گفت: در مذاکرات با رئیس جمهور اسلامی ایران در خصوص سوریه و عراق توانستیم به جمع‌بندی برسیم.

رئیس‌جمهور ترکیه با اشاره به لزوم اقدامات مشترک و همزمان ایران، ترکیه و عراق در مسئله کردستان عراق، گفت: بر اساس اسناد و شواهد غیرقابل انکار، آمریکا و اسرائیل در خصوص مسئله کردستان به یک توافق کلی رسیده‌اند و بارزانی با برگزاری همه‌پرسی، خطایی غیر قابل بخشش مرتکب شد.

اردوغان با بیان اینکه به‌جز اسرائیل، هیچ‌کس کردستان عراق را به رسمیت نشناخته است، گفت: همسایگان عراق، قطعاً نمی‌توانند این تصمیم را قبول کنند، بنابراین مسئولان کردستان عراق از این پس قدمی نمی توانند بردارند و راه رهایی نخواهند داشت.

رئیس‌جمهور ترکیه با بیان اینکه آمریکا، فرانسه و اسرائیل می خواهند کشورها را در خاورمیانه تجزیه، و از این شرایط به نفع خود بهره برداری کنند، خاطرنشان کرد: آنها برای سوریه نیز همین نقشه را دارند و اتحاد و تصمیم واحد ایران و ترکیه در این خصوص بسیار مهم است.

اردوغان با تأکید بر لزوم افزایش همکاری‌های اقتصادی دو کشور تا سطح 30 میلیارد دلار، افزود: کارهای فراوانی وجود دارد که می‌توانیم با همکاری یکدیگر انجام دهیم اگرچه عده‌ای از گسترش این همکاری‌ها خوشحال نخواهند شد و تلاش خواهند کرد که این گام‌های مثبت را متوقف کنند.

رئیس‌جمهور ترکیه ابراز امیدواری کرد با برگزاری سالانه شورای راهبردی در ایران و ترکیه، تصمیمات و توافقات به طور جدی عملیاتی شود.

این یادداشت هرچند رویکردی ضدایرانی دارد، اما به افزایش نفوذ منطقه‌ای ایران، روسیه و چین کاهش توان بازیگری واشنگتن در منطقه اذعان کرده است.

قدیمی‌ترین روزنامه دانمارک نوشته است که اکنون محور ایران-روسیه-چین به قدرتی غیرقابل چشم‌پوشی در منطقه تبدیل شده که می‌تواند آمریکا را به چالش بکشد.

در ادامه متن کامل این یادداشت آمده است:

 ۶ سال بی‌ثباتی در این منطقه، رویای حکومت دموکراتیک را به محاق برده است. تنها کسانی که در این میان بر امواج متلاطم سوار شده‌اند، سه بازیگری هستند که سخت‌ترین رقیب قدرت‌های غربی به حساب می‌آیند؛ چین، روسیه و ایران. این محور ضددموکراتیک در خلأ حاصل از شکست استراتژی‌های غرب، در حال ورود به خاورمیانه هستند.

روسیه توانست طرف ۲ سال، روند و نتیجه جنگ سوریه را تغییر دهد و منافع راهبردی خود را در این کشور تأمین کند. نفوذ غربی‌ها در سوریه حالا تحت فشار قدرت و نفوذ روسیه قرار گرفته و مسکو این شانس را برای خود می‌بیند که این مدل پیروزی را در دیگر مناطق خاورمیانه تکرار کند. آنطور که نیوزویک گزارش داده، روسیه در حال تقویت حضور خود در یمن، لیبی و مصر است. دیری نمی‌پاید که روسیه به منطقه‌ای که سال‌ها تحت تسلط آمریکا بوده، بازمی‌گردد.

این داستان در مورد ایران هم صادق است.

این کشور شیعی از یک کشور منزوی، بخشی از محور شرارت و هدفی احتمالی برای حمله آمریکا و اسرائیل به قدرتی بدل شده که با بیشترین سرعت، نفوذ خود را در منطقه بسط می‌دهد.

عقب‌نشینی آمریکا از عراق، فضا را برای بسط نفوذ ایران در این کشور باز کرد. نیروهای ایرانی همچون بمب‌های روسی به تغییر روند جنگ به نفع بشار اسد کمک کردند و به لطف همین تلاش‌ها است که حالا ایران رویای ایجاد مسیری از خاک خود تا سواحل مدیترانه و بلندی‌های جولان را از طریق خاک عراق و سوریه در سر می‌پروراند. از طریق همین مسیر است که ایران می‌تواند نیروهای خود و شبه‌نظامی‌های عراق تحت حمایتش را که حالا تجربه نبردی ۶ ساله را در کوله بار خود دارند، بسیج کند. ایران توانست طرف مدتی کوتاه، در بخش‌هایی از خاورمیانه حضور جدی و قوی داشته باشد که دیگر کشورها بارها برای نفوذ به آن مناطق، تلاشی بی‌ثمر کرده بودند.

و نهایتاً چین که در اقدامی تاریخی، گام در خاورمیانه گذاشته است. اولین و مهم‌ترین دلیل این اقدام چین، تکاپوی نفت و دیگر منابع خاورمیانه است. در حالی که غربی‌ها ایران را تحریم کرده بودند، چینی‌ها رابطه خود را با ایران حفظ کردند و حالا که بازار ایران در سایه توافق هسته‌ای به روی سرمایه‌گذاران غربی باز شده، چینی‌ها جایگاه بسیار مناسبی برای خود در این کشور یافته‌اند.

مجله «فارین افرز» اخیراً در مقاله‌ای نوشته بود: «اگر پکن نهایتاً به انتخاب یک شریک اصلی برای خود مجبور شود، احتمالاً ایران را انتخاب خواهد کرد. تهران فرصت‌های استراتژیک چشمگیری برای چینی‌ها دارد. ایران دیدگاهی عمیق‌تر از امنیت منطقه به چین می‌دهد. علاوه بر این، نظام ایران نیز مانند رئیس‌جمهور چین، آرزوی تغییر نظم بین‌الملل و کاهش تسلط آمریکا را در سر دارد.»

چین در حال ساخت اولین پایگاه نظامی خود در خارج از مرزهای این کشور در جیبوتی است؛ مکانی راهبردی در جنوب نوار ساحلی یمن و در گلوگاه ورود به دریای سرخ.

محور چین-روسیه-ایران با توجه به منفعلانه شدن سیاست خاورمیانه‌ای آمریکایی‌ها در ۸ سال گذشته، اهمیت چشمگیری یافته است. اخیراً نیویورک‌تایمز هم نوشته بود «ایران پس از آنکه آمریکا درها را باز گذاشت، بر عراق مسلط شد.»

یکی دیگر از علت‌های محتمل بودن ظهور این سه قدرت جدید در خاورمیانه، شکست بهار عربی در به قدرت رساندن مردم‌سالارها است. شش سال پس از شروع بهار عربی بر خلاف آنچه انتظار می‌رفت، بیشتر رژیم‌های عربی خاورمیانه به همان اندازه مستبد هستند که پیش از این بودند و بنظر می‌رسد که افراط‌گرایان اسلامگرا، در حال سر بر آوردن از شن‌های این منطقه هستند.

نجاه الطاعی از سیاسیون زن عراقی در تحلیل شرایط منطقه به نیویورک‌تایمز گفته: «ایران از آمریکا زرنگ‌تر است.»

این تعریف برای روسیه و چین هم صادق است.

آن‌ها به هرحال در بحبوحه تغییر رویه آمریکا، خود را به عنوان قدرت‌های پیش‌روی منطقه مطرح کرده‌اند. البته این بدان‌ معنا نیست که این سه کشور بر کل منطقه مسلط شده‌اند چون به هرحال آمریکا هنوز هم بیشترین تعداد پایگاه نظامی را در منطقه دارد ولی باز هم با شرایط موجود، این سه کشور مرتباً قدرت آمریکا را به چالش خواهند کشید.

مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی دانشگاه جورج‌تاون در این خصوص نوشته: «شاید روسیه نتواند در قیاس با آمریکا، برنده میدان باشد ولی می توانند برهم‌زننده بازی باشد زیرا برای جلوگیری از تحقق نقشه‌های دیگران، اعمال نیروی زیادی لازم نیست.»

با مقایسه پولی که آمریکا از سال ۲۰۰۳ تاکنون برای دموکراتیزه کردن عراق و فتح قلوب مردم این کشور دور ریخته و سرمایه‌ای که روسیه، چین و ایران به صورت دسته‌جمعی برای کسب نفوذ در این کشور هزینه کرده‌اند، می‌بینیم که آمریکا دستاورد چندانی نداشته است.

با مقایسه خاورمیانه امروز با روزهای پس از فروپاشی شوروی، می‌توان تفاوت قابل ملاحظه موجود را دید. آن روزها روسیه مجبور شد پایگاه دریایی خود را در سوریه تخلیه کند؛ چین تقریباً هیچ نفوذی در منطقه نداشت و ایران هم هنوز با تبعات جنگی ۸ ساله دست به گریبان بود.

وقایع ۶ سال اخیر همه چیز را تغییر داد. قدرت‌های ضددموکراسی به منطقه بازگشته‌اند؛ این بازگشت فقط برای مقابله با دموکراسی تحت هدایت آمریکایی‌ها نیست بلکه برای ضدیت با دموکراسی مردم درگیر در بهار عربی هم هست.